Παθήσεις του ποδιού

Κότσια - Βλαισός Μέγας Δάκτυλος

Τα κότσια ή βλαισός μέγας δάκτυλος, κατά την ορθοπεδική ορολογία, αποτελούν επώδυνη διόγκωση της άρθρωσης του μεγάλου δακτύλου. Το δέρμα πάνω από τη διόγκωση πρήζεται και συχνά γίνεται πολύ ευαίσθητο. Τα κότσια μπορεί να έχουν κληρονομική προδιάθεση αλλά μπορεί να εμφανίζονται και χωρίς συγκεκριμένη αιτία ή και λόγω συνεχούς πίεσης από στενά υποδήματα. Ένα σημαντικό κομμάτι της πρόληψης αυτής της κατάστασης είναι η σωστή υπόδηση, δηλαδή η χρήση υποδημάτων που εφαρμόζουν σωστά στο πόδι, υποδέχονται το σχήμα του χωρίς να δημιουργούν σημεία πίεσης. Αυτό και μόνο το μέτρο απαλύνει τον πόνο. Σε έντονες παραμορφώσεις και μετά από αρκετά χρόνια τα κότσια μπορεί να προκαλέσουν σοβαρή δυσλειτουργία στο πόδι. Αρκετά είδη χειρουργικής θεραπείας μπορεί να ανακουφίσουν από τον πόνο και να βελτιώσουν τη λειτουργικότητα και το σχήμα του ποδιού. Η χειρουργική θεραπεία ενδείκνυται για την ανακούφιση από τον πόνο και θα πρέπει να αποφεύγεται για αισθητικούς και μόνο λόγους.

Προεγχειρητική και μετεγχειρητική κλινική και ακτινολογική απεικόνιση Βλαισού Μεγάλου Δακτύλου ΔΕ άκρου ποδός.

Πόνος στην περιοχή της πτέρνας

Ο πόνος στην περιοχή της πτέρνας είναι πολύ συχνό φαινόμενο. Συνήθως εμφανίζεται χωρίς προηγηθείσα κάκωση και εντοπίζεται κάτω από την πτέρνα, συχνότερα κατά τη στήριξη σε όρθια θέση ή τη βάδιση. Η πιο συχνή αιτία αυτού του είδους του πόνου είναι η φλεγμονώδης αντίδραση του συνδετικού ιστού του πέλματος (πελματιαία απονεύρωση) η οποία προσφύεται στο οστό της πτέρνας. Συνήθως υπάρχει και μία οστική προπέτεια (αυτό που συνήθως ονομάζεται άκανθα), κάτι το οποίο απαντάται συχνά στις ακτινογραφίες. Οι περισσότερες των περιπτώσεων συνήθως βελτιώνονται αυτόματα χωρίς ιδιαίτερη θεραπεία. Φάρμακα για την ελάττωση της φλεγμονώδους αντίδρασης και του οιδήματος των ιστών του ποδιού και προθέματα στο εσωτερικό του υποδήματος βοηθούν αρκετά. Αν ο πόνος συνεχίζεται, εγχύσεις στεροειδών ή περιπατητικός γύψος μπορεί να χρησιμοποιηθεί. Μόνο στις πολύ ανθιστάμενες περιπτώσεις όπου αποτύχουν τα ανωτέρω θεραπευτικά σχήματα, ενδείκνυται χειρουργική θεραπεία.

Απεικόνιση τραυματισμένης πελματιαίας απονεύρωσης - Σχηματική και ακτινολογική απεικόνιση πτερνιαίας άκανθας.

Νεύρωμα Morton (ή μεσοδακτύλιο νεύρωμα)

Το νεύρωμα Morton προκαλείται λόγω συμπίεσης κάποιου δακτυλικού νεύρου και αποτελεί μια τοπική διόγκωση των στοιχείων που απαρτίζουν το νεύρο. Η συχνότερη εντόπισή του βρίσκεται μεταξύ 3ου και 4ου δακτύλου όπου και δημιουργεί έντονο πόνο ο οποίος μπορεί να αντανακλά και μεταξύ των άλλων δακτύλων. Μια συχνή αιτία είναι τα στενά υποδήματα που συμπιέζουν τα οστά του ποδιού μ’ αποτέλεσμα το νεύρο που βρίσκεται ανάμεσά τους να αντιδρά με το σχηματισμό του νευρώματος. Η θεραπεία συνήθως συνίσταται στη αλλαγή των υποδημάτων σε πιο ευρύχωρα και σε από του στόματος αγωγή για την ελάττωση του τοπικού οιδήματος. Προθέματα από μαλακό υλικό μπορεί να χρησιμοποιηθούν κάτω από το πέλμα ώστε να αναγκάσουν τα μετατάρσια να «ανοίξουν» δημιουργώντας χώρο και αποσυμπιέζοντας το νεύρο. Ανακουφιστικά μπορεί να επιδράσουν και εγχύσεις κορτιζόνης γύρω από το νεύρο. Χειρουργική θεραπεία ενδείκνυται επί παραμονής των ενοχλητικών συμπτωμάτων.

Συγκριτική απεικόνιση φυσιολογικού δακτυλικού νεύρου (μικρή εικόνα) και νευρώματος Morton μεταξύ 3ου και 4ου δακτύλου.

Τύλοι και υπερκερατώσεις (Κάλοι)

Ο σχηματισμός τύλων και υπερκερατώσεων προκαλείται από αυξημένη τοπική πίεση του δέρματος του ποδιού. Συμβαίνει όταν οστά του ποδιού πιέζουν το δέρμα ενάντια στο υπόδημα. Συχνή εντόπιση τύλων είναι το μεγάλο και το 5ο δάκτυλο. Οι υπερκερατώσεις ή οι κάλοι κάτω από τα μετατάρσια είναι επίσης συχνό φαινόμενο. Μαλακοί κάλοι μπορεί να εμφανιστούν μεταξύ των δακτύλων.

Η θεραπεία αποβλέπει κυρίως στην ελάττωση της πίεσης που ασκείται στο δέρμα, συνήθως αλλάζοντας υποδήματα με άλλα περισσότερο κατάλληλα. Ειδικά «μαξιλαράκια» από μαλακό υλικό μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο εσωτερικό του υποδήματος αλλά θα πρέπει να τοποθετηθούν με ιδιαίτερη προσοχή ώστε να υποδεχτούν την παραμόρφωση. Περιστασιακά μπορεί να χρειασθεί χειρουργική επέμβαση για να αφαιρεθεί ή όποια οστική προβολή που προκαλεί τον κάλο.

Σχηματισμός τύλων λόγω αυξημένης τοπικής πίεσης του δέρματος στην πελματιαία επιφάνεια του ποδιού κάτω από τις κεφαλές των μεταταρσίων.

Σφυροδακτυλία

Αποτελεί μία από τις πλέον συχνές παραμορφώσεις του ποδιού κατά την οποία υπάρχει μόνιμη κάμψη της μέσης άρθρωσης του δακτύλου. Η παραμόρφωση συνήθως επιδεινώνεται από στενά υποδήματα και στην πλειονότητα των περιπτώσεων υπάρχει πόνος στην περιοχή της οστικής προπέτειας στη ράχη του δακτύλου ή στον πολφό του. Ορισμένες φορές μπορεί να δημιουργηθεί σκληρός τύλος. Η θεραπεία συνήθως συνίσταται σε αλλαγή υποδήματος με τέτοιο που να υποδέχεται την παραμόρφωση (συνήθως ευρύτερα υποδήματα). Ένθετα υποδημάτων ή μαξιλαράκια στο εσωτερικό του υποδήματος μπορεί να βοηθήσουν. Αν παρόλα αυτά δεν υπάρξει βελτίωση των συμπτωμάτων τότε ενδείκνυται χειρουργική διόρθωση της παραμόρφωση με ευθειασμό του δακτύλου και αφαίρεση του κάλλου ή της οστικής προπέτειας.

Απεικόνιση σφυροδακτυλίας του μικρού δακτύλου του άκρου ποδός.

Πελματιαίος ακροχόρδων (Μυρμηγκιά)

Ο πελματιαίος ακροχόρδων εμφανίζεται στο πέλμα και μοιάζει με κάλο. Οφείλεται σε τοπική λοίμωξη από συγκεκριμένο ιό. Ιστολογικά ομοιάζει απόλυτα με τους ακροχόρδωνες που αναπτύσσονται σε άλλα σημεία του σώματος, ωστόσο έχει την τάση να υπερτρέφεται λόγω των φορτίων που δέχονται κατά τη βάδιση ή την όρθια στάση. Μπορεί να έχει μονοεστιακή ή πολυεστιακή εντόπιση. Συνήθως υπάρχει οξύς πόνος κατά τη βάδιση. Η θεραπεία τους είναι εξαιρετικά δύσκολη. Η επιτυχία της θεραπείας συνίσταται σε επανειλλημένες και επιμελείς τοποθετήσεις επιθεμάτων διαλύμματος σαλικυλικού οξέος ώστε αφενός να μαλακώσει η εστία και να εκτεθεί ο ιός. Άλλα είδη θεραπείας συμπεριλαμβάνουν εγχύσεις άλλων φαρμάκων, κρύο άζωτο και πολύ σπάνια χειρουργική θεραπεία.

Μυρμηγκιές στην πελματιαία επιφάνεια του ποδιού.